W dniu 25. czerwca br. Sławosz Uznański-Wiśniewski jako pierwszy Polak dotarł na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Misja ma polegać na wykonaniu eksperymentów badawczych. Przestrzeń kosmiczna to środowisko ekstremalne – panuje tam niemal absolutna próżnia, brak powietrza, bardzo niskie ciśnienie (około 0 hPa) i silne promieniowanie. Aby ludzki organizm mógł w ogóle przetrwać, astronauci muszą korzystać z…

O procesie liofilizacji
Liofilizacja, znana też jako suszenie sublimacyjne, to jedna z najbardziej zaawansowanych i skutecznych metod utrwalania produktów biologicznych i chemicznych. Polega na usunięciu wody z zamrożonego materiału poprzez sublimację, czyli przejście lodu bezpośrednio w parę wodną, z pominięciem fazy ciekłej. W przeciwieństwie do tradycyjnego suszenia, w którym wysoka temperatura może niszczyć delikatne struktury, liofilizacja pozwala zachować…

Rośliny wiatrosiewne
Rozsiewanie się roślin to jeden z podstawowych mechanizmów przetrwania i ekspansji gatunków w środowisku naturalnym. W toku ewolucji wykształciło się wiele różnych strategii rozprzestrzeniania nasion – z pomocą zwierząt, wody, własnych mechanizmów mechanicznych, a także wiatru. Szczególnie ciekawe są rośliny wiatrosiewne, czyli takie, które przystosowały swoje nasiona do unoszenia się w powietrzu. Ich sukces polega…

Uwaga na kleszcze!
Zbliżające się lato to czas, gdy intensyfikują się aktywności na świeżym powietrzu – wycieczki, wyprawy do lasu, ogrody czy praca na polu. Niestety, to również okres zwiększonej aktywności kleszczy, które są jednym z głównych wektorów przenoszących różne choroby zakaźne, z których jedną z najbardziej niebezpiecznych jest odkleszczowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (ZOMR). To wirusowa choroba, która…

SPF i inne metody ochrony przeciwsłonecznej
Zbliżające się lato to nie tylko czas dłuższych dni, wyższych temperatur i planowania wypoczynku, ale przede wszystkim okres znacznego wzrostu nasłonecznienia. W Polsce przełom maja i czerwca to moment, w którym Słońce góruje najwyżej nad horyzontem, a jego promienie padają na powierzchnię Ziemi pod niemal prostym kątem. Właśnie wtedy do powierzchni dociera największa ilość energii…

Przechowywanie oraz transport mleka i jego przetworów
Mleko jest produktem wyjątkowo wrażliwym na warunki przechowywania. Ze względu na swoją bogatą zawartość składników odżywczych – białka, tłuszczu, cukrów, witamin i minerałów – stanowi niezwykle odżywcze źródło pokarmu, ale również idealne środowisko do rozwoju mikroorganizmów. Dlatego kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa mleka ma odpowiednia temperatura jego magazynowania oraz czas przechowywania. Surowe mleko, czyli takie prosto…

Noc Muzeów – o kontroli mikroklimatu w muzeach
W najbliższy weekend w wielu polskich miastach odbywa się kolejna edycja Nocy Muzeów – wydarzenia, które od lat cieszy się ogromną popularnością wśród miłośników nauki, sztuki, historii czy architektury. To wyjątkowa noc, podczas której można bezpłatnie zwiedzać muzea, galerie sztuki, archiwa, a nawet zabytkowe pałace czy siedziby instytucji państwowych. Dla wielu osób to okazja do…

Skąd biorą się chmury?
Chmury stanowią jedno z najbardziej charakterystycznych zjawisk atmosferycznych. Ich obecność na niebie jest efektem procesów fizycznych zachodzących w troposferze – najniższej warstwie atmosfery. Podstawowym mechanizmem prowadzącym do powstania chmur jest kondensacja pary wodnej zawartej w powietrzu. Gdy wilgotna masa powietrza unosi się i ochładza, osiąga punkt rosy – temperaturę, przy której para wodna zaczyna się…

Wiosenne ćwierkanie
Wraz z nadejściem wiosny polska przyroda budzi się do życia, a jednym z najbardziej wyrazistych sygnałów tej zmiany jest powrót ptaków z zimowisk. Wiele gatunków rodzimych, takich jak bogatki, kosy, szpaki, pliszki czy bociany białe, właśnie wiosną rozpoczyna intensywny okres lęgowy. To czas, gdy ptaki zakładają gniazda, przystępują do wysiadywania jaj i wychowują pisklęta. Gniazda…

Tajmnice kiszonek
Kiszonki, od wieków obecne w wielu tradycjach kulinarnych świata, to nie tylko sposób na konserwację żywności, ale również naturalne źródło witamin, probiotyków i korzystnych bakterii fermentacyjnych. Proces kiszenia polega na fermentacji mlekowej, w której naturalnie występujące bakterie, głównie z rodzaju Lactobacillus, przekształcają cukry obecne w surowcu w kwas mlekowy. Dzięki temu produkty kiszone zyskują charakterystyczny…