Elektronika Laboratoryjna - Monitoring temperatury i wilgotności
www.label.pl | LAB-EL Logo | tel. +48 22 753 61 30 | fax +48 22 753 61 35
LAB-EL » Laboratorium » Metody wzorcowania

Metody wzorcowania i zamawianie usług w Laboratorium LAB-EL

Metody wzorcowania i zamawianie usług w Laboratorium LAB-EL

Uwaga!

Przyrządy produkcji LAB-EL (konstrukcyjnie przystosowane do elektronicznej adiustacji) przed każdym ponownym wzorcowaniem zawsze są poddawane adiustacji, chyba że klient w zleceniu z niej zrezygnuje (p. pkt 12).

Laboratorium Wzorcujące LAB-EL

Składanie zamówień

1. Przyrządy możliwe do wzorcowania w Laboratorium LAB-EL

Wzorcowanie czujników pomiarowych w zakresach podanych w Zakresie Akredytacji Laboratorium Wzorcującego AP 067 polega na porównaniu wskazania przyrządu wzorcowanego (sprawdzanego) z wartościami wskazań przyrządu kontrolnego w ustalonych warunkach.

Laboratorium wzorcuje przyrządy, w których sygnał pomiarowy z czujników jest przetwarzany do postaci umożliwiającej jednoznaczny odczyt wyniku pomiaru na jeden ze sposobów:

  • na wbudowanym w ten przyrząd wyświetlaczu cyfrowym,
  • na dołączonym do tego przyrządu dedykowanym wyświetlaczu cyfrowym,
  • poprzez jednoznacznie zdefiniowany interfejs cyfrowy w postaci wyniku liczbowego (np. odczytanego przez program komputerowy lub inne dołączone urządzenie elektroniczne),
  • poprzez pomiar jednoznacznie zdefiniowanego sygnału analogowego stosowanego zwyczajowo w automatyce przemysłowej, np.: prądu stałego (4..20) mA, napięcia stałego   (0..1) V, (0..10) V lub podobnego,
  • poprzez pomiar napięcia stałego (-70...+70) mV na zaciskach czujników termoelektrycznych (termopar),
  • poprzez pomiar rezystancji dla czujników Pt100 - platynowych przemysłowych termometrów rezystancyjnych (czujników termometrów oporowych).

Laboratorium wzorcuje i adiustuje przyrządy zarówno produkowane w firmie LAB-EL, jak też innych producentów, zgłoszone przez klientów zewnętrznych.

Laboratorium nie wzorcuje termometrów szklanych i mechanicznych.

2. Składanie zamówień na dostawę urządzeń

W przypadku zamawiania urządzeń prosimy o uzupełnienie zapytania o informacje, które umożliwią nam dobór urządzeń w danym zastosowaniu:

  • Rodzaj prowadzonych pomiarów.
  • Wymagany zakres pomiaru, rozdzielczość i niepewność pomiarów.
  • Ilość i rodzaj punktów pomiarowych.
  • Odległości pomiędzy punktami pomiarowymi.
  • Wymagany sposób transmisji i odczytu danych pomiarowych.
  • Czy wymagana jest ciągła rejestracja pomiarów na komputerze.
  • Przewidywane miejsce zastosowania i sposób użytkowania.
  • Wymagalność dla przyrządów Świadectw Wzorcowania z Akredytowanego Laboratorium.

Cennik naszych wyrobów i usług Laboratorium znajduje się na stronie: http://www.label.pl/po/cennik.html.

Szczegółowy opis naszych wyrobów został przedstawiony w ulotkach znajdujących się na naszej stronie WWW.LABEL.PL.

W celu otrzymania indywidualnej oferty szczegółowej prosimy o uzupełnienie zapytania o pełne dane kontaktowe:

  • pełne dane dane firmy składającej zapytanie,
  • szczegółowe dane kontaktowe (imię, nazwisko, email i telefon).

W przypadku składania zamówienia niezbędne dane Kontrahenta obejmują:

  • dane Zamawiającego (nazwa, adres, NIP),
  • dane Odbiorcy (imię i nazwisko osoby upoważnionej do odbioru i jej telefon, nazwa firmy, adres dostawy).

W przypadku, gdy zamówienie będzie obejmować usługę wzorcowania w Laboratorium, prosimy o podanie dodatkowo następujących danych niezbędnych do wpisania do świadectwa wzorcowania:

  • dane Zgłaszającego (nazwa, adres),
  • dane Użytkownika (nazwa, adres).

3. Zlecenie wzorcowania

W przypadku, gdy zamówienie obejmuje usługę wzorcowania lub badań w Laboratorium, prosimy o uszczegółowienie, stosownie do potrzeb:
a) charakterystyki metrologicznej i technicznej obiektu wzorcowań/badań,
b) zakres i rodzaj usługi (wzorcowania/badania), a w szczególności:

  • ilość punktów kontrolnych,
  • zakres wielkości mierzonej,
  • granice podstawowego błędu wskazań obiektu wzorcowań/badań,
  • niepewność wyznaczenia podstawowych błędów wskazań,
  • wzorcowanie lub wzorcowanie i adiustacja,
  • termin dostarczenia obiektów wzorcowań,
  • sposób dostawy i odbioru,
  • dokumenty wymagane do dostarczenia wraz z obiektami wzorcowań,
  • sposób przedstawienia wyników wzorcowania/badania i ich przekazanie,
  • sposób formalnego przyjęcia zlecenia wzorcowania/badania.

W przypadku, gdy Zamawiający nie sprecyzuje szczegółowych wymagań przyjmujemy, że zamówienie dotyczy wzorcowania standardowego zgodnie z ofertą przedstawioną w cenniku.

W przypadku, gdy zamówiona usługa wzorcowania (w części lub w całości) wykracza poza zakres akredytacji naszego laboratorium, oferujemy usługi wzorcowania i wzorcowania z adiustacją przyrządów w zewnętrznych laboratoriach akredytowanych za pośrednictwem LAB-EL, zgodnie z ofertą przedstawiona w cenniku.

W celu otrzymania indywidualnej oferty szczegółowej prosimy o uzupełnienie zapytania o pełne dane kontaktowe:

  • pełne dane firmy składającej zapytanie,
  • szczegółowe dane kontaktowe (imię, nazwisko, mejl i telefon).

W przypadku składania zamówienia niezbędne dane Kontrahenta obejmują:

  • dane Zamawiającego (nazwa, adres, NIP),
  • dane Odbiorcy (imię i nazwisko osoby upoważnionej do odbioru i jej telefon, nazwa firmy, adres dostawy),
  • dane Zgłaszającego do świadectwa wzorcowania (nazwa, adres),
  • dane Użytkownika do świadectwa wzorcowania (nazwa, adres).

Zalecany wzór Zlecenia usługi wzorcowania (kalibracji) wraz z ogólnymi warunkami realizacji zleceń oraz cennik umożliwiający oszacowanie kosztu wzorcowania przedstawiono w osobnych dokumentach:

Metody wzorcowania

Przedstawione niżej metody wzorcowania są szczegółowo omówione w przypisanych do każdej z nich procedurach, które firma LAB-EL udostępnia swoim klientom do wglądu w siedzibie firmy przy ul. Herbacianej 9 w Regułach.

4. Metoda wzorcowania termometrów

Wzorcowaanie termometrów jest przeprowadzane w termostatach w kąpieli kalibracyjnej, w termostatach suchych lub w komorze klimatycznej.

Wzorcowanie w termostacie jest stosowane w szczególności podczas wzorcowania termometrów z zewnętrznymi czujnikami temperatury, gdy tylko pozwala na to konstrukcja mechaniczna czujnika temperatury. Czujniki termometrów kontrolnego i wzorcowanych umieszczone są w kąpieli kalibracyjnej z wymuszonym obiegiem cieczy lub w termostacie suchym. Czujniki są umieszczane w otworach tego metalowego bloku wyrównującego rozkład temperatur, który jest całkowicie zanurzony w kąpieli kalibracyjnej albo umieszczony w termostacie suchym. Czujniki w miarę możliwości są umieszczane jak najbliżej siebie.

Stosownie do przedmiotu i temperatury wzorcowania, wzorcowanie zostanie wykonane jedną z metod opisanych w instrukcjach:

  • LW.SOP-13: Wzorcowanie termometrów elektronicznych,
  • LW.SOP-15: Wzorcowanie czujników platynowych przemysłowych termometrów rezystancyjnych,
  • LW.SOP-21: Wzorcowanie przyrządów poza siedziba laboratorium,
  • LW.SOP-27: Wzorcowanie termometrów w ciekłym azocie.

Wzorcowanie w komorze klimatycznej jest stosowane, gdy konstrukcja mechaniczna wzorcowanego termometru nie pozwala na umieszczenie go w termostacie, tzn. gdy: wzorcowany przyrząd ma duże rozmiary, nie posiada zewnętrznych czujników temperatury, gdy czujnik temperatury (wraz czujnikiem wilgotności) znajduje się wraz z układem elektronicznym wewnątrz obudowy przyrządu lub gdy przyrząd jest konstrukcyjnie przeznaczony tylko do pomiaru temperatury powietrza i gazów.

Stosownie do przedmiotu i temperatury wzorcowania, wzorcowanie zostanie wykonane jedną z metod opisanych w instrukcjach:

  • LW.SOP-13: Wzorcowanie termometrów elektronicznych,
  • LW.SOP-14: Wzorcowanie przyrządów do pomiaru wilgotności względnej i/lub temperatury powietrza i gazów: termohigrometrów, higrometrów, termometrów i psychrometrów.

5. Metoda wzorcowania pirometrów i kamer termowizyjnych

Wzorcowanie pirometrów i kamer termowizyjnychjest wykonywane poprzez skierowanie wzorcowanego pirometru lub kamery na wzorcowe źródło promieniowania podczerwonego.

Wzorcowanie zostanie wykonane metodą opisaną w instrukcji:

  • LW.SOP-23: Wzorcowanie pirometrów.

6. Metoda wzorcowania termohigrometrów

Wzorcowanie higrometrów, termohigrometrów, higrometrów punktu rosy i psychrometrów  jest przeprowadzane w komorze klimatycznej. Przyrząd wzorcowany (lub tylko jego czujnik)  oraz czujnik termometru kontrolnego do pomiaru temperatury powietrza oraz czujnik higrometru kontrolnego temperatury punktu rosy umieszczone są w trakcie wzorcowania w komorze klimatycznej z wymuszonym obiegiem powietrza, zadaniem której jest wytworzenie warunków o określonej wilgotności względnej i temperaturze.

Przyrządy wzorcowany i kontrolny (lub ich czujniki) umieszczane są w bezpośrednim sąsiedztwie w celu minimalizacji wpływu niejednorodności parametrów przestrzeni roboczej komory klimatycznej.

Wzorcowanie zostanie wykonane metodą opisaną w instrukcji:

  • LW.SOP-14: Wzorcowanie przyrządów do pomiaru wilgotności względnej i/lub temperatury powietrza i gazów: termohigrometrów, higrometrów, termometrów i psychrometrów.

7. Metoda wzorcowania higrometrów punktu rosy

Wzorcowanie higrometrów punktu rosy jest przeprowadzane w komorze klimatycznej. Przyrząd wzorcowany (lub tylko jego czujnik)  oraz czujnik higrometru kontrolnego temperatury punktu rosy umieszczone są w trakcie wzorcowania w komorze klimatycznej z wymuszonym obiegiem powietrza, zadaniem której jest wytworzenie warunków o określonej wilgotności względnej i temperaturze.

Przyrządy wzorcowany i kontrolny (lub ich czujniki) umieszczane są w bezpośrednim sąsiedztwie w celu minimalizacji wpływu niejednorodności parametrów przestrzeni roboczej komory klimatycznej.

Wzorcowanie zostanie wykonane metodą opisaną w instrukcji:

  • LW.SOP-22: Wzorcowanie przyrządów do pomiaru temperatury punktu rosy powietrza i gazów.

8. Metoda wzorcowania barometrów i ciśnieniomierzy różnicowych

Wzorcowanie ciśnieniomierzy polega na połączeniu przyrządu wzorcowanego (sprawdzanego) i kontrolnego (lub ich czujników) oraz zadajnika ciśnienia we wspólny układ pomiarowy ciśnienia za pomocą specjalnie do tego celu przeznaczonych elastycznych przewodów pneumatycznych (rurek z tworzywa sztucznego). Jeżeli konstrukcja mechaniczna wzorcowanego przyrządu nie pozwala na połączenie go z układem pomiarowym za pomocą przewodu pneumatycznego (przyrząd nie posiada króćca do przyłączenia węża), to przyrząd jest umieszczany w hermetycznym pojemniku, który jest połączony z  układem pomiarowym ciśnienia.

Wzorcowanie ciśnieniomierzy w komorze klimatycznej jest wykonywane w przypadku, gdy klient w zleceniu poda warunki mikroklimatyczne (temperaturę, wilgotności względną powietrza) w jakich urządzenie powinno być sprawdzane oraz jeżeli  warunki te będą różne więcej niż: temperatura o +/-2 ºC lub wilgotność względna o +/-5 % od warunków otoczenia panujących w Laboratorium. Przyrząd sprawdzany (lub tylko jego czujnik) oraz czujnik termometru i higrometru kontrolnego umieszczone są w trakcie sprawdzania w komorze klimatycznej, zadaniem której jest tworzenie warunków o kontrolowanej temperaturze i wilgotności względnej.

Wzorcowanie zostanie wykonane metodą opisaną w instrukcji:

  • LW.SOP-18: Wzorcowanie przyrządów do pomiaru ciśnienia.

9. Metoda wzorcowania anemometrów

Wzorcowanie anemometrów, to sprawdzenie ich wskazań dla znanej prędkości przepływu powietrza wytworzonej w tunelu aerodynamicznym, która mierzona jest pośrednio przy pomocy dwóch metod pomiarowych:

  • dla zakresu małych prędkości - na podstawie pomiaru ciśnienia różnicowego po obu stronach zwężki pomiarowej zainstalowanej w tunelu aerodynamicznym, skalibrowanej na podstawie pomiaru ciśnienia różnicowego na wzorcowej rurce spiętrzającej,
  • dla zakresu dużych prędkości - na podstawie pomiaru ciśnienia różnicowego na wzorcowej rurce spiętrzającej i na podstawie pomiaru ciśnienia różnicowego pomiędzy dyszą tunelu aerodynamicznego a otoczeniem tunelu aerodynamicznego.

Stanowisko laboratoryjne służące do wzorcowania anemometrów zostało szczegółowo omówione w odrębnym opisie.

Wzorcowanie zostanie wykonane metodą opisaną w instrukcji:

  • LW.SOP-29: Wzorcowanie anemometrów.

10. Metoda wzorcowania komór klimatycznych, termostatycznych i łaźni laboratoryjnych

Wzorcowanie komory ma na celu ustalenie:

  • pomiar odchyłek parametrów temperatury i (dla komory klimatycznej) wilgotności względnej  wewnątrz komory w stosunku do wartości temperatury iwilgotności zadanych na wskaźnikach przyrządów stanowiących integralną część komory,
  • pomiar niejednorodności i stabilności temperatury i (ewentualnie) wilgotności względnej w komorze,
  • pomiar wpływu efektu promieniowania ścianek komory na wyniki pomiarów czujników  temperatury,
  • określenie wpływu stopnia zapełnienia komory znajdującymi się w niej przedmiotami na wyniki wzorcowania,
  • wartości niepewności z jaką podawane są wyniki wzorcowania.

Na życzenia klienta wzorcowanie może być przeprowadzone tylko dla jednej lokalizacji czujnika w komorze,  ale nie pozwala to na określenie składowych niepewności i niejednorodności w całej komorze.

Wzorcowanie zostanie wykonane metodą opisaną w instrukcji:

  • LW.SOP-25: Wzorcowanie komór klimatycznych, termostatycznych i łaźni laboratoryjnych.

Informacje dodatkowe

11. Sprawdzenie przyrządów przed adiustacją

Przed adiustacją, o ile jest to możliwe, wykonywane jest dodatkowo wzorcowanie przyrządu:

  • dla wzorcowań termohigrometrów w punktach standardowych - w jednym z punkcie: 22 ºC, 57 % RH (dla termometru wzorcowana będzie tylko temperatura, dla higrometru - wilgotność względna)
  • dla wzorcowań barometrów w punktach standardowych - w jednym z punkcie 940 hPa albo 980 hPa,
  • dla wzorcowań w punktach niestandardowych - dokonuje się wzorcowania przed adiustacją w punkcie, w którym będzie wykonywane wzorcowania po adiustacji albo uzgadnia się z klientem inny punkt wzorcowania wg wymagań klienta.

Wzorcowania przed adiustacją nie przeprowadza się, jeżeli:

  • klient w zleceniu wzorcowania zrezygnował z tego wzorcowania (np. nie jest mu ono potrzebne),
  • stan techniczny przyrządu (np. uszkodzenie) uniemożliwia przeprowadzenia wzorcowania przyrządu w takim stanie, w jakim został on dostarczony do Laboratorium (po naprawie przyrządu nie przeprowadza się dodatkowego wzorcowania przed adiustacją).

Sprawdzenie przed adjustacją pozwala Klientowi ocenić dryft przyrządu pomiędzy wzorcowaniami.

12. Adiustacja (regulacja) przyrządów

Jeżeli klient w zleceniu określił, że przyrząd należy poddać wzorcowaniu z adiustacją (czyli przeprowadzić jego regulację w celu minimalizacji jego błędów wskazań), to adiustację przeprowadzamy po pozytywnym zakończeniu sprawdzenia wstępnego (punkt 6), ale przed wykonaniem sprawdzenia metrologicznego (wzorcowania, punkt 8). Przyrządy produkcji LAB-EL (konstrukcyjnie przystosowane do elektronicznej adiustacji) przed każdym ponownym wzorcowaniem zawsze są poddawane adiustacji chyba, że klient w zleceniu z niej zrezygnuje.

Adiustacja jest przeprowadzana wg oddzielnych procedur opisanych przez producenta przyrządu pomiarowego. W przypadku przyrządów produkcji LAB-EL procedura adiustacji jest znana w Laboratorium. W przypadku innych przyrządów instrukcja adiustacji danego przyrządu powinna być dostarczona przez Klienta wraz ze zleceniem.

13.  Punkty kontrolne wzorcowania (sprawdzenia)

Jeżeli Klient w zleceniu wzorcowania nie podał wartości punktów kontrolnych wilgotności i temperatury (przy wzorcowaniu przyrządów do pomiaru wilgotności względnej i/lub temperatury powietrza) lub ciśnienia (dla barometrów) to przyjmowane są standardowe punkty wzorcowania wymienione w Cenniku w punkcie 14. Punkty kontrolne sę realizowane z dokładnością do ±0,3 ºC dla temperatury i ±1 % wilgotności względnej, o ile w zamówieniu klienta nie podano innych wartości.

14. Wynik wzorcowania

Dowodem przeprowadzenia wzorcowania czujnika lub przyrządu pomiarowego zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących jest Świadectwo Wzorcowania zawierające wszystkie uzyskane wyniki, wystawione wg wzoru Polskiego Centrum Akredytacji. i zgodnie z Zakresem Akredytacji Laboratorium Wzorcującego AP 067.

Na pytanie, czy urządzenie pomiarowe lub czujnik jest sprawne i czy spełnia wymagania techniczne, Laboratorium może udzielić odpowiedzi na podstawie wytycznych ILAC-G8:03/2009. Wytyczne te zostały opracowane, aby pomóc laboratoriom badawczym i wzorcującym na całym świecie w stwierdzaniu i przedstawianiu zgodności pomiarów ilościowych ze specyfikacją. W celu spełnienia wymagań zawartych w normie ISO/IEC 17025, laboratoria powinny dostarczać klientom sprawozdania zawierające wyniki pomiarów, ich niepewność oraz, w razie potrzeby, ocenę zgodności ze specyfikacją danych technicznych producenta. Ocena zgodności jest przeprowadzana zgodnie z w/w wytycznymi na indywidualne zamówienie klienta.