Usługi wzorcowania termometrów szklanych cieczowych w Laboratorium Wzorcującym LAB-EL

• Laboratorium Wzorcujące z akredytacją PCA
• Wzorcowanie termometrów w termostatach cieczowych
  

Rozszerzenie zakresu akredytacji

Od kwietnia 2022 roku Laboratorium Wilgotności, Temperatury i Ciśnienia LAB-EL rozszerzyło swój zakres akredytacji o wzorcowanie termometrów szklanych cieczowych w zakresie temperatur od -50°C do 150°C.

Termometry cieczowe wykorzystują zależność zmiany objętości cieczy termometrycznej od zmian temperatury. Zasadniczą część termometru stanowi wykonany ze szkła zbiorniczek wypełniony cieczą termometryczną połączony z kapilarą zaopatrzoną w podziałkę. Na rysunku przedstawiono termometr szklany cieczowy w wykonaniu rurkowym (a) oraz pałeczkowym (b).

Zalety i wady termometrów szklanych cieczowych

Zalety termometrów szklanych cieczowych:

• zarówno do pomiarów, jak i wskazań odczytów temperatury termometry te nie wykorzystują zjawisk elektrycznych, co umożliwia stosowania w strefach zagrożonych wybuchem,
• powtarzalność wykonania,
• łatwość w użyciu,
• niska cena.

Wady termometrów szklanych cieczowych:

• uzyskiwanie wiarygodnych wyników pomiarów wymaga od użytkownika wprawy i doświadczenia,
• odczyt wskazania temperatury wymaga bezpośredniego kontaktu wzrokowego z przyrządem, bądź zastosowania do odczytu urządzenia elektronicznego rejestrującego obraz,
• stosowana w termometrach laboratoryjnych rtęć jest wysoce toksyczna,
• łatwość uszkodzenia i wrażliwość na warunki transportu i przechowywania.

Odczyt wyników pomiarów termometrów szklanych cieczowych

Przed przystąpieniem do odczytywania wskazań termometru cieczowego termometr powinien być lekko ostukany. Odczytanie wskazań termometru polega na określeniu położenia wierzchołka menisku cieczy termometrycznej względem podziałki termometrycznej:

• najwyżej położonego punktu dla menisku wypukłego (b) - termometry rtęciowe,
• i najniżej położonego punktu dla menisku wklęsłego (a) - termometry alkoholowe.

Wymagania szczególnego traktowania w transporcie

Termometry szklane cieczowe są najdelikatniejszymi spośród wszystkich przyrządów służących do pomiaru temperatury. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na sposób ich transportu. Nieostrożne przemieszczanie termometru może skutkować rozdzieleniem się słupka cieczy lub w skrajnym przypadku rozbiciem się delikatnej szklanej konstrukcji przyrządu. Termometry szklane powinny być przechowywane, przenoszone lub transportowane w specjalistycznych opakowaniach (futerałach) wyłożonych miękkim materiałem zabezpieczającym przed stłuczeniem.

Najważniejszą zasadą jest to, aby w transporcie przyrząd zawsze znajdował się w pozycji pionowej ze zbiornikiem na dole. W przypadku konieczności wysłania termometru do wzorcowania w laboratorium, należy zabezpieczyć go odpowiednim opakowaniem przed wstrząsami oraz przewróceniem. Przyrząd należy transportować osobiście lub za pośrednictwem zaufanych osób. Niezalecane jest w tym przypadku korzystanie z firm kurierskich.

Niewłaściwy transport, przechowywanie lub szereg innych czynników może być przyczyną wystąpienia w termometrze szklanym cieczowym różnego rodzaju defektów, mających istotny wpływ na dokładność przyrządu, jak na przykład rozdzielenie słupka cieczy (fot. obok).

Przechowywanie termometrów szklanych

Podczas magazynowania, podobnie jak w transporcie, przyrząd również powinien znajdować się w pozycji pionowej. Takie przechowywanie pozwala skorzystać z przyrządu w każdej chwili. W przypadku, gdy przyrząd znajdował się w innej pozycji, przed wykonaniem pomiarów musi on odstać w pionie przynajmniej przez trzy kolejne doby.

Szczególną uwagę należy zwrócić na delikatne traktowanie i przygotowanie stanowisk do kładzenia termometrów i wyścielenie ich miękkim pokryciem zabezpieczających przed stłuczeniem. Stoły laboratoryjne powinny być jednolicie pokryte miękkim materiałem (np. winyleum) wywiniętym na podwyższone brzegi stołu (zabezpieczenie przed stoczeniem się ze stołu termometru szklanego).

Termometry szklane powinny być wyjmowanie z futerałów tylko na czas oględzin lub umieszczania ich w termostacie. Wyjmowanie termometrów z futerałów powinno być dokonywane tylko w zamkniętym pomieszczeniu z wentylacja wyciągową (w dygestorium z termostatami), w którym nie przebywają na stałe pracownicy, tak by w przypadku ewentualnego stłuczenia termometru rtęciowego zabezpieczyć personel przed szkodliwymi oparami resztek rtęci.

W przypadku stłuczenia termometru rtęciowego należy w bardzo dokładny sposób oczyścić pomieszczenie z resztek rtęci: z podłogi, ze szczelin, spod termostatów i spod innych przyrządów pomiarowych. Podczas postepowania z rozlaną rtęcią należy nosić rękawice ochronne (gumowe, lateksowe). Należy zebrać wszystkie krople rtęci razem  w jedna kulkę za pomocą małej łopatki lub szczotki, natychmiast przenieść kulkę do pojemnika i zamknąć szczelnie pojemnik. Pozostałe resztki rozlanej rtęci usunąć za pomocą specjalnych chemikaliów, które absorbują rtęć, na przykład węgla jodowego.

W trakcie procesu wzorcowania termometrów szklanych należy ściśle przestrzegać zasad obsługi zawartych w ich instrukcjach obsługi (eksploatacji) lub innych dokumentach towarzyszących.

Jakie termometry szklane wzorcuje Laboratorium LAB-EL

Laboratorium Wilgotności, Temperatury i Ciśnienia LAB-EL wzorcuje wszystkie termometry szklane cieczowe w termostatach w kąpieli kalibracyjnej w zakresie temperatury  (-50 ... +150)°C. Nie wykonujemy wzorcowania szklanych termometrów medycznych rtęciowych do pomiaru temperatury ciała.