Warunki środowiskowe w pomieszczeniach, w miejscu pracy, na stanowisku pracy cz. 2

Badania mikroklimatu pomieszczeń 2

A. Łobzowski, W. Szkolnikowski, J. Rylski

LAB-EL Elektronika Laboratoryjna S.J.
artykuł publikowany w piśmie POMIAR nr 5/2006

W ostatnim okresie daje się zauważyć zwiększone zapotrzebowanie na powierzchnie magazynowe, które oprócz krytej i często klimatyzowanej przestrzeni, wymagają ciągłej kontroli tzw. monitoringu parametrów środowiskowych głównie wilgotności, temperatury i niekiedy ciśnienia. Wokół dużych miast powstaje szereg tzw. parków logistycznych (ang. logistic parks), które wynajmują powierzchnie magazynowe różnym firmom w tym z branży farmaceutycznej i spożywczej. Systemy jakości takie jak HACCP, GMP, GHP, GDP, a w szczególności stosowany i egzekwowany w przemyśle farmaceutycznym GAMP4, stawiają bardzo ostre i kategoryczne wymagania między innymi na kontrolę parametrów mikroklimatu w pomieszczeniach. Nie wystarczy stosowanie systemu klimatyzacyjnego, musi być rejestracja czasowa, z możliwością raportowania historii pomiarów. Firma LAB-EL produkuje i instaluje systemy do monitoringu wymaganych parametrów mikroklimatu pomieszczeń. We wrześniu 2005 Laboratorium LAB-EL podzielone zostało na dwa działy: wzorcowań i badań mikroklimatu pomieszczeń. Podział spowodowany był koniecznością wystąpienia do PCA o niezależną akredytację dotyczącą badania mikroklimatu pomieszczeń (pomieszczeń, hal, magazynów, badania mikroklimatu na stanowisku pracy). Akredytacja została udzielona w styczniu 2006 pod symbolem AB 679. Staranie o uzyskanie tej akredytacji wynikało z zapotrzebowania rynku na usługi badania mikroklimatu w pomieszczeniach w dwóch aspektach:

sprawdzenie (walidacja) mikroklimatu w pomieszczeniach z istniejącym już systemem monitoringu;
sprawdzenie rozkładu temperatury i wilgotności tzw. mapping w pomieszczeniu, zanim zostanie w nim zainstalowany system docelowy.

O ile w pierwszym przypadku sprawdza się bieżące pomiary i dokonuje analizy porównawczej, o tyle w przypadku drugim wymagana jest kilku dobowa rejestracja parametrów w kilku, do kilkunastu punktach pomieszczenia, na różnych wysokościach i przy różnych zakłóceniach np. otwieranie drzwi, okien, załadunki na rampach, zmieniająca się ilość i rozmieszczenie towarów, itp. Odczytanie zarejestrowanych parametrów umożliwia stworzenie mapy rozkładu temperatur, na podstawie analizy której można wnioskować które punkty pomieszczenia są krytyczne i w jaki optymalny sposób należy rozmieścić czujniki docelowe.

Rozkład temperatury i wilgotności

Rozkład tempeartur - badania mikroklimatu

Na rys. 1a przedstawiono przykładowy wykres rozkładu temperatury, a na rys. 1b, wilgotności w pomieszczeniu pewnej chłodni. Jest to przykład rozkładu dobowego, do którego dane uzyskano z 8 rozłożonych w pomieszczeniu chłodni termohigrometrów rejestrujących (termohigrometry LB-520 produkcji firmy LAB-EL, wzorcowane w akredytowanym Laboratorium LAB-EL). Oprócz danych prezentowanych w postaci wykresów, w sprawozdaniu z badań umieszcza się wyniki końcowe, będące wartościami średnimi z pomiarów w poszczególnych punktach oraz niepewności stosowanych przyrządów pomiarowych i metody badania. Pomieszczenia w których badany jest mikroklimat posiadają różny charakter (kształt, wielkość, rozkład magazynowanych towarów, rozmieszczenie urządzeń klimatyzacyjnych, konstrukcja ścian, dachu, obudowy w przypadku urządzeń mniejszych typu lodówka, chłodziarka, czy naczepa samochodu dostawczego, itp.) w zależności od ich przeznaczenia.

Rozkład wilgotności - badanie mikroklimatu pomieszczeń

Parametry mikroklimatu wewnątrz pomieszczeń szczególnie magazynowych, zależą ściśle od parametrów metrologicznych na zewnątrz. Inne rozkłady parametrów występują w dużych przestrzeniach magazynowych, inne w chłodziarkach, lodówkach czy komorach klimatycznych, inne na stanowisku pracy. Badania te są dość trudne i dlatego wymagają pewnych prac wstępnych począwszy od wizji lokalnej, na podstawie której powstaje plan badania z którego wynika liczba i rozmieszczenie punktów pomiarowych oraz czas rejestracji. Wszystkie badania muszą być bardzo dokładnie uzgadniane z klientem, czego dowodem (wymaganym przez odpowiednie przepisy i/lub systemy zarządzania) jest akceptacja uzgodnionych warunków. Każdy z przyrządów wykorzystywanych do badań mikroklimatu, jest wzorcowany w dziale wzorcowań laboratorium i posiada aktualne świadectwo wzorcowania, a zawarte w nim dane, głównie niepewności wykorzystywane są do analizy tzw. budżetu niepewności pomiarów mikroklimatu. Zawartość merytoryczna sprawozdania jest zgodna z życzeniami klienta i wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005 „Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”. Sprawozdanie ma ujednoliconą szatę graficzną wg wzoru opracowanego przez laboratorium i zatwierdzonego przez Polskie Centrum Akredytacji.
Więcej o Laboratorium i świadczony przez nie usługach można znaleźć na stronie internetowej http://www.label.pl/po/wzorcowanie.html i http://www.label.pl/po/laboratorium-badawcze.html.

PATRZ:Badanie mikroklimatu pomieszczeń cz. 1

Zobacz również

Zakres, polityka jakości

Usługi wzorcowania i kalibracji: termometry, higrometry, barometry. Akredytacja PCA, świadectwa wzorcowania, serwis termometrów, produkcja. Zapraszamy

Badania

Pomiary klimatu i mikroklimatu pomieszczeń, magazynów, hal przez akredytowane laboratorium wilgotności temperatury i ciśnienia. Usługi wzorcowania.

Wzorcowanie

Wzorcowanie termometrów, wzorcowanie przyrządów pomiarowych. Akredytowane laboratorium: higrometr, termometr; parametry: wilgotność, temperatura, ...